مکان نمازگزار 2

.۲ بی حرکت باشد
مکان نمازگزار باید بی‌حرکت باشد یعنی طوری باشد که شخص نمازگزار بتواند با آرامش بدن و بدون تکان، نماز بخواند، بنابراین نماز در جاهایی که بی اختیار تکان می‌خورد، مانند خودرو و یا بعضی تخت‌های فنری و امثال آن صحیح نیست، مگر هنگامی که به خاطر تنگی وقت و غیر آن مجبور باشد در چنان مکانی نماز بخواند.
توجه:
-بر مسافرانی که با اتوبوس‌های بین شهری سفر می‌کنند واجب است که در صورت خوف از فوت نماز، از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبی متوقف نماید، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و اگر به علت عذر مقبول و یا بدون دلیل از توقف اتوبوس خودداری کند، در این صورت، تکلیف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند، این است که نماز را در اتوبوس در همان حال حرکت بخوانند و تا آنجا که امکان دارد جهت قبله، قیام، رکوع و سجود را رعایت کنند.
-بر کسانی که با قایق به مأموریت فرستاده می‌شوند و وقت نماز آنها می‌رسد، به طوری که اگر در همان زمان، نماز نخوانند، بعد از آن نمی‌توانند نماز خود را داخل وقت بخوانند واجب است که نماز را در وقت آن به هر صورتی که ممکن است، ولو در داخل همان قایق بخوانند.

۳. ازجاهایی نباشد که توقف در آن حرام استمکان نمازگزار باید از جاهایی نباشد که توقف در آن حرام است، مانند جایی که جان انسان در خطر جدّی است، و نیز جاهایی نباشد که ایستادن یا نشستن بر روی آن حرام است، مانند فرشی که نام خدا، یا آیات قرآنی بر همه جای آن نقش بسته است.

۴. جلوتر از قبر پیغمبر(ص) و امام(ع) نایستدنمازگزار باید در هنگام نماز جلوتر از قبر پیغمبر(ص)   و امام(ع) نایستد، ولی مساوی قبر اشکال ندارد.

۵. محل سجده‌ی نمازگزار پاک باشدمحل سجده‌ی نمازگزار باید پاک باشد، ولی اگر مکان نمازگزار به غیر از جایی که پیشانی را بر آن می‌گذارد، نجس باشد اشکالی ندارد و نماز صحیح است.

 ۶. موجب نجاست لباس و بدن نمازگزار نشودمکان نمازگزار، اگر نجس است طوری تر نباشد که به بدن یا لباس او سرایت کند، بنابراین اگر مکان نمازگزار نجس باشد، ولی نجاست آن به لباس یا بدن وی سرایت نکند و محل سجده هم پاک باشد نماز خواندن در آن مکان اشکال ندارد.

۷. میان زن و مرد در حال نماز بنا بر احتیاط واجب حداقل یک وجب فاصله باشدبنا بر احتیاط واجب باید میان زن و مرد در حال نماز حداقل یک وجب فاصله باشد، و در این صورت اگر زن و مرد محاذی یکدیگر بایستند یا زن جلوتر از مرد بایستد، نماز هر دو صحیح است.
 
۸. مسطح باشدلازم است که جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سر انگشتان پای او، بیش از چهار انگشت بسته بلندتر و یا پست‌تر نباشد.

* دو نکته در ارتباط با مکان نمازگزار-به جا آوردن نماز واجب در داخل خانه‌ی کعبه مکروه است، ولی احتیاط واجب آن است که بر بام کعبه نماز نخواند.
-نماز خواندن بر سجاده‌یی که شکلهایی روی آن رسم شده و یا بر مهری که دارای نقش است فی نفسه اشکال ندارد، ولی اگر به گونه‌یی باشد که بهانه به دست کسانی دهد که تهمت به شیعه می‌زنند، تولید آن و نماز خواندن بر آن جایز نیست، و همچنین اگر موجب تفرق حواس و از بین رفتن حضور قلب در نماز شود کراهت دارد.

منبع:

رساله آموزشی آیت الله خامنه ای

آثار نماز بر شخصیت انسان

نماز به عنوان یک آداب مذهبی دارای اثرات متعدد روانشناختی اسـت، اولاﹰ یـک پـالایش روحی است که انسان انرژی های منفی شارژ شده تا آن لحظه را تخلیـه  مـیکنـد و نـوعی سبکی روحی برای انسان در پی خواهد داشت، ثانیﹰا به رفتارهای آتی جهت می دهد، چون هیچ انسان سالم و طالب کمالی از کارهای خلاف فطرت انسانی خوشحال نیست، و بهـرهنمی برد. بنابراین نماز رفتارها را از  جهتگیری منفی بـاز  مـیدارد (تنهـی عـن الفحـشاء و المنکر)، سومین اثر روانشناختی نماز این است که فضایی را برای مرور رفتارها و رهـایی از قیــد و بنــدهای بیرونــی بــرای فــرد فــراهم مــی  کنــد، گــاهی در ایــن زمانهــا انــسان تصمیم گیری های مهم و درستی را صورت بندی می کند، چرا که معمولاﹰ مسلمانان بعـد از نماز گفتگوهای دیگری هم با خود و با خدای خود دارند. از آنجـایی کـه ایـن گفتگوهـا عاری از شهوت و غضب و اوهامند. معمولاﹰ درست و اصولی هستند. چهـارمین اثـر نمـاز سازمـاندهی رفتارهــــا و برنامه ها است . معمولاﹰ مسلمانان براساس نمازی که می خواننـد برش های زمانی متعددی در خلال روز ایجاد می کنند و کارها و برنامه بر مبنای آن تنظـیم
می گردد. پنجمین اثر، آنکه باعث تصویرسازی مثبت ذهنی  میگردد معمولاﹰ کسانی که نماز را با توجه  میخوانند، بعد از نماز ذهن آنها مثبت تر کار می کند، چرا که احساس اجابت و داشتن یاری  گری مطمئن، در آنها زنده می گردد، ترس  ها کنار  میروند،   خشونت ها کـاهش می یابد، مهربانی افزایش می یابد. امید و علاقه در فرد به شکل قابل توجهی فزونی می یابد.
بنابراین ششمین اثر آن این است که رفتار اجتماعی انسان را   مثبت تر و مؤثرتر می کند. اگر نماز در رفتار شما اثری ندارد و یا اگر نماز را کنار گذاشته اید با ایـن رویکـرد جدیـد شروع به انجام و یا اقامة آن کنید اولین مانع شـما بـرای شـروع نمـاز یـا خوانـدن آن بـا احساس و رفتاری جدید تـصور شـما از دیگـران اسـت دیگـران همـواره مـا را از تغییـربازمی دارند و مانع حرکت ما به سمت کمال هستند، بنابراین وقتی دیگران بـه جـد یـا بـه تمسخر و شوخی تغییر رفتار شما را مورد سؤال قرار می دهند، بگوئید که در حال تمـرین رفتار جدید هستید و حاضر جواب باشید، برای تسلط بر این مرحله باید انواع برخوردهـا را تصور کنید و از قبل برای آنها جواب داشته باشید اکنون: 
1- تصورات خودرا دربـارة نمـاز  مـرور کنیـد. مـثلاﹰ برخـی از روی تـرس نمـاز می خوانند، برخی آن را یک آداب قدیمی و برخی وقتی نماز  میخوانند احساس راحتی از سنگینی یک تکلیف را دارند، برخی بخشش گناهان، در هر حال هر طور قبلاﹰ فکر   کردهاید  حالا فکرتان را کمی گسترش دهید و فکر کنید نماز بهترین راه برای نزدیکی به یک منبـع انرژی است که در این سفر چند دقیقه ای شما مملو از انرژی مثبت و معنـوی   مـیشـوید . تصور کنید خودتان   علاقهمند به این تقریب هستید و برای آن باید فعالیت کنید. 
2- هیچ خواستة  مادی و دنیایی از خداوند نخواهید، بگذاریـد ذهنتـان آزاد باشـد.  البته شما می توانید هر خواسته ای که دلتان می خواهد داشته باشید، و برای اینکه اثر و حال نماز خواندن تغییر کند، چند صباحی، معامله و داد و سـتد را کنـار بگذاریـد، چـون ایـن فکرها انتظارات ما را تغییر  میدهند و شکل پرستش به معنای واقعـی را نخواهـد داشـت.
تنها خواسته شما حال معنوی، نشاط روحی، دریافت کمک و تقرب الهی باشد و بـه یـک معنا پرستش را تمرین کنید.  
3- قبل از نماز، موقع وضو گرفتن به پـاک شـدن خودتـان و آمـادگی بـرای یـک گفتگوی مؤثر فکر کنید.  
4- قبل  از شروع نماز حدود دو دقیقه بنـشینید، سـکوت کنیـد، چـشمان خـود را ببندید و ذهن خود را آزاد بگذارید، بگذارید هر چه می خواهد بیاید و بگذرد، شـما هـیچ فکری را دنبال نکنید و با هیچ فکری مبارزه نکنید، به هیچ فکری اجازه ندهید شـما را بـه دنبال خود بکشاند.  
5- قبل از شروع نماز با خودتان قرار بگذاریـد ذهنتـان فقـط متمرکـز بـه نمـاز و گفتگوی مؤثر با خداوند باشد مهم این است که افکار مزاحم و شاید مربوط به فعالیت های روزمره، شما را از صحنه خارج نکند.  
6- از قبل تصمیم بگیرید چقدر  میخواهید نمازتان را طولانی کنیـد، در هـر حـال بهتر است وقت بهینه برای آن بگذارید.  
7- وقتی که خیلی خسته هستید، متمرکز کردن ذهن خیلی مشکل است، بهتر است کمی خستگی در کنید.  
8- لذت بخش خواهد بود اگر به صوت و لحن خود موقع خواندن نماز، ترتیـل وبا آهنگ بدهید، به این شکل شما تمرکز بیشتری دارید.  
9- تصمیم بگیرید هیچ حرکت اضافه  ای نداشته باشید تا تمرکز ذهنی شـما بیـشتر شود.  
10- ذکرهای نماز را در حال حرکت تکرار نکنید یعنی بگذارید بدن آرام بگیرد و بعد شروع کنید.  
11- بعد از نماز حال خود را بنویسید.  
12- حداقل یک ماه کارهای فوق را انجام دهید بعد حال خـود را مـورد ارزیـابی قرار دهید.  

نماز اول هر ماه قمری

در روز اوّل هر ماه قمری،دو رکعت نماز کند در رکعت اوّل بعد از حمد سى مرتبه قُلْ هُوَاللّهُ و در رکعت دوّم بعد از حمد سى مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ بخواند و بعد از نماز تصدّقى کند چون چنین کند سلامتى خود را در آن ماه از حق تعالى بخواهد و از بعضى روایات نقل است که بعد از نماز بخواند:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ وَ مَا مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَ یَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا کُلٌّ فِی کِتَابٍ مُبِینٍ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ وَ إِنْ یَمْسَسْکَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا کَاشِفَ لَهُ إِلا هُوَ وَ إِنْ یُرِدْکَ بِخَیْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ یُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرا مَا شَاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْدا وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است،هیچ جنبنده‏اى در زمین نیست،مگر اینکه روزى او بر خدا است و قرارگاه‏ و امانگاهش را خدا مى‏داند،همه اینها در کتابى روشن است.به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است،اگر خدا به تو زیانى رساند،جز او کسى برطرف‏کننده آن نیست،و اگر خیرى را براى تو بخواهد،فضل او را بازگرداننده‏اى نیست،آن را به هرکس از بندگانش‏ بخواهد مى‏رساند،و او آمرزنده و مهربان است.به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى‏اش همیشگى است،خدا به زودى پس از دشوارى آسانى‏ قرار مى‏دهد،آنچه خدا خواست همان شود،نیرویى نیست مگر به خدا،خدا ما را بس است و نیکو کارگشایى است،کارم را به خدا وامى‏گذارم‏ که خدا بیناى به بندگان است،معبودى جز تو نیست،من از ستمکاران بودم،پروردگارا من به آنچه‏ از خیر برایم فرود آرى نیازمندم،پروردگارا مرا تنها مگذار،که تو بهترین وارثانى.

شیخ عباس قمی،مفاتیح الجنان،اعمال اول هرماه