سخنان معصومان (نماز وسیله تقرب)
«ما من صلاة یحضر وقتها الا نادی ملک بین یدی الناس ایها الناس قوموا الی نیرانکم التی اوقدتموها علی ظهورکم فاطفئوها بصلاتکم » (1)
وقت هر نمازی که فرا می رسد فرشته ای به مردم می گوید: ای مردم! برخیزید آن آتشهایی که پشت سر خود روشن کرده اید با نماز خاموش کنید .
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
«ظهورکم ثقیلة من اوزارکم فخففوا عنها بطول سجودکم » (2)
پشتهای شما از بار گناه سنگین شده است، آن ها را با سجده های طولانی سبک کنید .
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
«واعلموا ان الله تعالی اقسم بعزته ان لا یعذب المصلین والساجدین و لا یروعهم بالنار یوم یقوم الناس لرب العالمین » (3)
خدای سبحان به عزت خویش قسم یاد کرده که نمازگزاران و سجده کنندگان را به آتش نسوزاند و آنان را نترساند، روزی که همه گرفتار ترسند نمازگزاران و اهل سجده نمی ترسند . زیرا صدای آتش جهنم را نمی شنوند .
علی علیه السلام :
«المنتظر وقت الصلوة بعد الصلوة من زوار الله عزوجل، و حق علی الله تعالی ان یکرم زائره و ان یعطیه مما سئل » (4)
کسی که پس از نمازی به انتظار وقت نماز دیگر بنشیند، زوار خدا محسوب شود و بر خدا لازم است که زوارش را احترام کند و حاجتش را برآورد .
علی علیه السلام :
«تکاسل المرء فی الصلوة من ضعف الایمان » (5)
کسالت و بی حالی در نماز از ضعف ایمان است .
علی علیه السلام :
«نور قلبک بالصلوة فی الظلم » (6)
دل را با نماز در تاریکی روشن کن .
علی علیه السلام :
«نور المؤمن من قیام اللیل » (7)
نور مؤمن از نماز شب است .
علی علیه السلام :
«اختبروا شیعتی بخصلتین فان کانتا فیهم فهم شیعتی، محافظتهم علی اوقات الصلوة و مواساتهم مع اخوانهم المؤمنین بالمال، فان لم یکونا اعزب ثم اعزب » (8)
نشانه شیعه دو چیز است که به آنها آزمایش شود: مراقبت از وقت نماز [که از اول وقت تاخیر نیفتد] و در میان نهادن مال با برادران ایمانی، اگر این دو خصلت در کسی نبود از او بگریز، باز هم از او بگریز .
علی علیه السلام :
«و لا یقومن احدکم فی الصلوة متکاسلا و لا ناعسا» (9)
با کسالت و چرت به نماز نایستید .
علی علیه السلام :
«و لایفکرن فی نفسه فانه بین یدی ربه عزوجل و انما للعبد من صلوته ما اقبل علیه منها بقلبه » (10)
در نماز به فکر خود نباشید که بنده در آن حال برابر خدای عزوجل ایستاده و سهم او از نماز مقداری است که حضور قلب دارد .
علی علیه السلام :
«الصلوة قربان کل تقی » (11)
نماز مایه تقرب پرهیزکاران است .
علی علیه السلام :
«لیس عمل احب الی الله عزوجل من الصلوة، فلایشغلنکم عن اوقاتها شی ء عن امور الدنیا، فان الله عزوجل ذم اقواما فقال: الذینهم عن صلوتهم ساهون یعنی انهم غافلون استهانوا باوقاتها» (12)
هیچ کاری نزد خدا محبوب تر از نماز نیست، هیچ کار دنیا شما را از نماز به وقت باز ندارد که خداوند گروهی را مذمت کرده که از نماز سهو می کنند، یعنی غافل می شوند و وقت نماز را سبک می گیرند .
علی علیه السلام :
«من اتی الصلوة عارفا بحقها غفر الله له » (13)
هر که نماز بخواند و حق او را بشناسد خدا وی را بیامرزد .
پی نوشت ها:
1) من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 208 .
2) بحار، ج 93، ص 357 .
3) اربعین شیخ بهایی، حدیث 9 .
4) خصال، باب الثلاثه، ح 127 .
5) مواعظ العددیه، ص 21 .
6) مواعظ العددیه، ص 24 .
7) مواعظ العددیه، ص 24 .
8) مواعظ العددیه، ص 58 .
9) بحارالانوار، ج 84، ص 239 .
10) وسائل الشیعه، ج 4، ص 687 .
11) کلمات قصار، 136 .
12) مواعظ العددیه .
13) بحارالانوار، ج 82، ص 208 .
وقت هر نمازی که فرا می رسد فرشته ای به مردم می گوید: ای مردم! برخیزید آن آتشهایی که پشت سر خود روشن کرده اید با نماز خاموش کنید .
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
«ظهورکم ثقیلة من اوزارکم فخففوا عنها بطول سجودکم » (2)
پشتهای شما از بار گناه سنگین شده است، آن ها را با سجده های طولانی سبک کنید .
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم:
«واعلموا ان الله تعالی اقسم بعزته ان لا یعذب المصلین والساجدین و لا یروعهم بالنار یوم یقوم الناس لرب العالمین » (3)
خدای سبحان به عزت خویش قسم یاد کرده که نمازگزاران و سجده کنندگان را به آتش نسوزاند و آنان را نترساند، روزی که همه گرفتار ترسند نمازگزاران و اهل سجده نمی ترسند . زیرا صدای آتش جهنم را نمی شنوند .
علی علیه السلام :
«المنتظر وقت الصلوة بعد الصلوة من زوار الله عزوجل، و حق علی الله تعالی ان یکرم زائره و ان یعطیه مما سئل » (4)
کسی که پس از نمازی به انتظار وقت نماز دیگر بنشیند، زوار خدا محسوب شود و بر خدا لازم است که زوارش را احترام کند و حاجتش را برآورد .
علی علیه السلام :
«تکاسل المرء فی الصلوة من ضعف الایمان » (5)
کسالت و بی حالی در نماز از ضعف ایمان است .
علی علیه السلام :
«نور قلبک بالصلوة فی الظلم » (6)
دل را با نماز در تاریکی روشن کن .
علی علیه السلام :
«نور المؤمن من قیام اللیل » (7)
نور مؤمن از نماز شب است .
علی علیه السلام :
«اختبروا شیعتی بخصلتین فان کانتا فیهم فهم شیعتی، محافظتهم علی اوقات الصلوة و مواساتهم مع اخوانهم المؤمنین بالمال، فان لم یکونا اعزب ثم اعزب » (8)
نشانه شیعه دو چیز است که به آنها آزمایش شود: مراقبت از وقت نماز [که از اول وقت تاخیر نیفتد] و در میان نهادن مال با برادران ایمانی، اگر این دو خصلت در کسی نبود از او بگریز، باز هم از او بگریز .
علی علیه السلام :
«و لا یقومن احدکم فی الصلوة متکاسلا و لا ناعسا» (9)
با کسالت و چرت به نماز نایستید .
علی علیه السلام :
«و لایفکرن فی نفسه فانه بین یدی ربه عزوجل و انما للعبد من صلوته ما اقبل علیه منها بقلبه » (10)
در نماز به فکر خود نباشید که بنده در آن حال برابر خدای عزوجل ایستاده و سهم او از نماز مقداری است که حضور قلب دارد .
علی علیه السلام :
«الصلوة قربان کل تقی » (11)
نماز مایه تقرب پرهیزکاران است .
علی علیه السلام :
«لیس عمل احب الی الله عزوجل من الصلوة، فلایشغلنکم عن اوقاتها شی ء عن امور الدنیا، فان الله عزوجل ذم اقواما فقال: الذینهم عن صلوتهم ساهون یعنی انهم غافلون استهانوا باوقاتها» (12)
هیچ کاری نزد خدا محبوب تر از نماز نیست، هیچ کار دنیا شما را از نماز به وقت باز ندارد که خداوند گروهی را مذمت کرده که از نماز سهو می کنند، یعنی غافل می شوند و وقت نماز را سبک می گیرند .
علی علیه السلام :
«من اتی الصلوة عارفا بحقها غفر الله له » (13)
هر که نماز بخواند و حق او را بشناسد خدا وی را بیامرزد .
پی نوشت ها:
1) من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 208 .
2) بحار، ج 93، ص 357 .
3) اربعین شیخ بهایی، حدیث 9 .
4) خصال، باب الثلاثه، ح 127 .
5) مواعظ العددیه، ص 21 .
6) مواعظ العددیه، ص 24 .
7) مواعظ العددیه، ص 24 .
8) مواعظ العددیه، ص 58 .
9) بحارالانوار، ج 84، ص 239 .
10) وسائل الشیعه، ج 4، ص 687 .
11) کلمات قصار، 136 .
12) مواعظ العددیه .
13) بحارالانوار، ج 82، ص 208 .
نماز جماعت
نماز جماعت، پاداش بسیار، برکات فراوان، فواید فردی و آثار اجتماعی بسیاری دارد.
ثواب نماز جماعت
در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا کنند، هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند».[1]
مستحب است که نمازهای واجب خصوصاً نمازهای شبانه روزی به جماعت خوانده شود و در نماز صبح و مغرب و عشاء، خصوصا برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.[2]
مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی، یعنی تنها خوانده شود بهتر است، و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند، از نماز فرادی که آن را طول بدهند بهتر می باشد.[3]
وقتی که جماعت برپا می شود، مستحب است کسی که نمازش را فرادی خوانده، دوباره با جماعت بخواند و اگر بعد بفهمد که نماز اول باطل بوده، نماز دوم او کافی است.[4]
در زمان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ هر گاه افراد نماز جماعت کم می شدند آن حضرت به جستجوی افراد می پرداخت و می فرمود: «شرکت در نماز صبح و عشاء بر منافقان از هر چیز سنگین تر است».[5]
و در حدیث آمده: «هر که نماز جماعت را دوست بدارد، خداوند و فرشتگان او را دوست می دارند».[6]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . توضیح المسائل، م 1400.
[2] . توضیح المسائل، م 1396.
[3] . توضیح المسائل، م 1402.
[4] . توضیح المسائل، م 1403.
[5] . کنز العمال، ج 8، ص 256 (نقل از پرتوی از اسرار نماز).
[6] . مستدرک الوسائل، ج 1، ص 487، رساله حضرت امام، م 1400.
ثواب نماز جماعت
در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا کنند، هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت، اگر تمام آسمانها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند».[1]
مستحب است که نمازهای واجب خصوصاً نمازهای شبانه روزی به جماعت خوانده شود و در نماز صبح و مغرب و عشاء، خصوصا برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.[2]
مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی، یعنی تنها خوانده شود بهتر است، و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند، از نماز فرادی که آن را طول بدهند بهتر می باشد.[3]
وقتی که جماعت برپا می شود، مستحب است کسی که نمازش را فرادی خوانده، دوباره با جماعت بخواند و اگر بعد بفهمد که نماز اول باطل بوده، نماز دوم او کافی است.[4]
در زمان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ هر گاه افراد نماز جماعت کم می شدند آن حضرت به جستجوی افراد می پرداخت و می فرمود: «شرکت در نماز صبح و عشاء بر منافقان از هر چیز سنگین تر است».[5]
و در حدیث آمده: «هر که نماز جماعت را دوست بدارد، خداوند و فرشتگان او را دوست می دارند».[6]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . توضیح المسائل، م 1400.
[2] . توضیح المسائل، م 1396.
[3] . توضیح المسائل، م 1402.
[4] . توضیح المسائل، م 1403.
[5] . کنز العمال، ج 8، ص 256 (نقل از پرتوی از اسرار نماز).
[6] . مستدرک الوسائل، ج 1، ص 487، رساله حضرت امام، م 1400.
تاثیر نماز بر بیماری های پوستی
در مطالب قبلی، پس از بحث کوتاه پیرامون برخی فواید پزشکی اوقات نماز، به مقدمات نماز و طهارت نمازگزار توجه کردیم و برخی فایده های طبی مترتب بر آن را به اختصار اشاره نمودیم. از جمله پیرامون اهمیت نظافت دست و صورت که بر اثر نماز به انسان هدیه می گردد سخن گفتیم . اما در ادامه وضو ، فرمان الهی بر مسح سر و پا قرار گرفته است .(1)
هر چند می توان در بعد نمادین و از دیدگاه زیبایی شناسی ، مسح سر و پا در پایان وضو را سمبلی جسم ، از سر تا پا و از فرق تا قدم به حساب آورد و به عنوان عاملی در یاد آوری پیوسته مسلمانان مبنی بر نظافت تمام بدن تلقی کرد، اما در باره بیماری ها نیز می توان به نکاتی چند توجه نمود .
پاها و سر انسان بر خلاف دست و صورت، از اعضایی هستند که در بخش قابل توجهی از شبانه روز پوشیده هستند، تا حدی که حتی خود نیز معمولا توجه کمی به آنها دارند .(2)
اما امروزه دانش بشر، گروهی از بیماری ها را می شناسد که شروع تظاهرات این بیماری ها از پوست سر و پاهاست، به عنوان مثال برخی بیماری های قارچی پوست از حد فاصل میان شست و دیگر انگشتان پا آغاز می گردد که اتفاقا درست محل این ناحیه، مسح واجب دارد و به همین ترتیب مسح سر نیز می تواند توجه انسان را به آلودگی یا ضایعه عفونی در مو و پوست سر توجه دهد و در نتیجه انسان را برای رفع آن به اقدام وادارد.
در ضمن وجوب مسح سر و پا فرصتی است برای برداشته شدن پوشش پا و سر و در معرض هوا و اکسیژن قرار گرفتن این اعضاء که علاوه بر شادابی پوست، به نوبه خود مانع رشد ارگانیزم های بی هوازی در منافذ پوست خواهد شد.
البته لازم به توجه است که بسیاری از بیماری های پوست (به ویژه عفونت ها) بوسیله غسل های متعدد اعم از واجب و مستحب که شخص نمازگزار در طول زندگی خود به جا می آورد، قابل پیشگیری هستند که برای پرهیز از اطاله کلام تنها به همین اشاره بسنده می کنیم.
پی نوشت:
1. آیه شریفه 6 سوره مبارکه مائده
2. پوشش پا به صورت جوراب و کفش امروزه در اکثر فرهنگ ها متداول شده است و پوشش سر به صورت های مختلف از چادر و عمامه گرفته تا کلاه و روسری از دیر باز معمول بوده است.
منبع:
40 نکته پزشکی پیرامون نماز
هر چند می توان در بعد نمادین و از دیدگاه زیبایی شناسی ، مسح سر و پا در پایان وضو را سمبلی جسم ، از سر تا پا و از فرق تا قدم به حساب آورد و به عنوان عاملی در یاد آوری پیوسته مسلمانان مبنی بر نظافت تمام بدن تلقی کرد، اما در باره بیماری ها نیز می توان به نکاتی چند توجه نمود .
پاها و سر انسان بر خلاف دست و صورت، از اعضایی هستند که در بخش قابل توجهی از شبانه روز پوشیده هستند، تا حدی که حتی خود نیز معمولا توجه کمی به آنها دارند .(2)
اما امروزه دانش بشر، گروهی از بیماری ها را می شناسد که شروع تظاهرات این بیماری ها از پوست سر و پاهاست، به عنوان مثال برخی بیماری های قارچی پوست از حد فاصل میان شست و دیگر انگشتان پا آغاز می گردد که اتفاقا درست محل این ناحیه، مسح واجب دارد و به همین ترتیب مسح سر نیز می تواند توجه انسان را به آلودگی یا ضایعه عفونی در مو و پوست سر توجه دهد و در نتیجه انسان را برای رفع آن به اقدام وادارد.
در ضمن وجوب مسح سر و پا فرصتی است برای برداشته شدن پوشش پا و سر و در معرض هوا و اکسیژن قرار گرفتن این اعضاء که علاوه بر شادابی پوست، به نوبه خود مانع رشد ارگانیزم های بی هوازی در منافذ پوست خواهد شد.
البته لازم به توجه است که بسیاری از بیماری های پوست (به ویژه عفونت ها) بوسیله غسل های متعدد اعم از واجب و مستحب که شخص نمازگزار در طول زندگی خود به جا می آورد، قابل پیشگیری هستند که برای پرهیز از اطاله کلام تنها به همین اشاره بسنده می کنیم.
پی نوشت:
1. آیه شریفه 6 سوره مبارکه مائده
2. پوشش پا به صورت جوراب و کفش امروزه در اکثر فرهنگ ها متداول شده است و پوشش سر به صورت های مختلف از چادر و عمامه گرفته تا کلاه و روسری از دیر باز معمول بوده است.
منبع:
40 نکته پزشکی پیرامون نماز