نماز چهارده معصوم(ع)

1. نماز حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ

نماز حضرت دو رکعت است. در هر رکعت بعد از حمد پانزده مرتبه سوره قدر، و در هر یک از رکوع و بعد از سر برداشتن از آن و در سجود و بعد از سر برداشتن از آن و در سجده دوم و بعد از سر برداشتن از آن پانزده مرتبه سوره قدر را بخواند، بعد از آن رکعت دوم را مثل رکعت اولی انجام دهد.

اگر چنین کند منصرف شود، در حالی که مابین او و خداوند گناهی نماند، مگر این که بخشیده شود و هر چه را که طلب کرده به او بدهند.

و مستحب است بعد از آن دعا بخواند که در مفاتیح ذکر شده است.

2. نماز حضرت علی ـ علیه السّلام ـ

و آن چهار رکعت است به دو تشهد و دو سلام. در هر رکعت بعد از حمد پنجاه مرتبه سوره توحید خوانده می شود.

از حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ روایت کرده اند که فرمود: «کسی که این نماز را به جا آورد از گناهان بیرون آید مانند روزی که از مادر متولد شده باشد و حاجتهای او برآورده شود».

3. نماز حضرت فاطمه ـ سلام الله علیها ـ

نماز حضرت دو رکعت است، در رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحید می خواند و بعد از فارغ شدن از نماز تسبیحات حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ را انجام می دهد.

و وارد شده که این افضل نمازهای مستحبی است و در اول شب ذی الحجه مؤکد است.

نماز دیگر: چهار رکعت نماز کند به دو سلام بخواند در رکعت اول بعد از حمد «توحید» پنجاه مرتبه و در رکعت دوم بعد از حمد «و العادیات» پنجاه مرتبه و در رکعت سوم بعد از حمد «اذا زلزلت» پنجاه مرتبه و در رکعت چهارم بعد از حمد «اذا جاء نصرالله» پنجاه مرتبه.

4. نماز امام حسن ـ علیه السّلام ـ

نماز امام حسن ـ علیه السّلام ـ در روز جمعه و آن چهار رکعت است مثل نماز امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ .

نماز دیگر: در روز جمعه و آن نیز چهار رکعت است در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید بیست و پنج مرتبه.

5. نماز امام حسین ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت امام حسین ـ علیه السّلام ـ چهار رکعت است، در هر رکعت سوره فاتحه پنجاه مرتبه و سوره توحید پنجاه مرتبه، و در رکوع فاتحه و توحید هر یک ده مرتبه، و چون از رکوع سر بردارد هر یک را ده مرتبه، و هم چنین دو سجده اولی و در بین دو سجده و در سجده دوم هر یک ده مرتبه، و چون از چهار رکعت فارغ شدی و سلام گفتی این دعا بخوان: «اللّهمّ انت الّذی استجبت لآدم و حوّاء...» تا آخر دعا که فی الجمله طولانی است.

6. نماز امام زین العابدین ـ علیه السّلام ـ

نماز امام سجاد ـ علیه السّلام ـ چهار رکعت است، در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید صد مرتبه.

نماز دیگر: که بنا به روایت قطب راوندی دو رکعت است، در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه آیه الکرسی خوانده می شود.

7. نماز حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است در هر رکعت حمد یک مرتبه و «سبحان الله و الحمد للّه و لا اله الّا الله و الله اکبر» صد مرتبه.

8. نماز حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیه «شهد اللهُ...» صد مرتبه.

نماز دیگر: چهار رکعت است، در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه تسبیحات اربعه خوانده می شود.

9. نماز امام کاظم ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت کاظم ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است، در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید دوازده مرتبه. دعای آن حضرت در مفاتیح الجنان ذکر شده است.

10. نماز امام رضا ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت امام رضا ـ علیه السّلام ـ شش رکعت است، در هر رکعت حمد یک مرتبه و بعد از حمد «هل اتی علی الإنسان...» ده مرتبه. دعای آن حضرت در مفاتیح الجنان ذکر شده است.

11. نماز حضرت جواد ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت جواد ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است، و در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید هفتاد مرتبه. دعای آن حضرت در مفاتیح الجنان ذکر شده است.

12. نماز حضرت هادی ـ علیه السّلام ـ

نماز حضرت هادی ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است، در رکعت اول سوره حمد و یس و در رکعت دوم سوره حمد و الرحمن.

نماز دیگر: دو رکعت است در هر رکعت بعد از حمد، هفتاد مرتبه سوره توحید.

13. نماز امام حسن عسکری ـ علیه السّلام ـ

نماز امام حسن عسکری ـ علیه السّلام ـ چهار رکعت است، در دو رکعت اول بعد از حمد پانزده مرتبه سوره زلزلت، و در دو رکعت آخری بعد از حمد پانزده مرتبه سوره توحید.

14. نماز حضرت صاحب الزمان ـ علیه السّلام ـ

نماز امام زمان ـ علیه السّلام ـ دو رکعت است، در هر رکعت حمد را یک مرتبه بخواند و «ایّاک نعبد و ایّاک نستعین» را صد مرتبه مکرر کند، بعد از آن حمد را تمام کند و سوره توحید را یک مرتبه بخواند. سپس دعای فرج را بخواند «اللّهمّ عظم البلاء و برحَ الخفاء...».[1]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] . سراج الشیعه، ص 102 و 103، مفاتیح الجنان، ص 78.  

وضو در آینه ی احادیث

وضو کلید نماز
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:…والوضوء مفتاح الصلاة ؛
… وضو کلید نماز است .
(نهج الفصاحه ، حدیث ۱۵۸۸)

وضو در هواى سرد
قال الباقر – علیه السلام -:ثلاث کفارات فاسباغ الوضوء فى السبرات و بالمشى باللیل و النهار الى الجماعات و المحافظة على الصلوات ؛
سه چیز است که جبران کننده و محو کننده گناه است :
۱ – کامل گرفتن وضو در هواى بسیار سرد.
۲ – راه رفتن در شب و روز به سوى جماعتهاى اسلامى (نماز جماعت و جمعه ).
۳ – مراقبت بر انجام صحیح نمازها.
(معانى الاخبار، ص ۳۱۴)

آداب وضو
قال الصادق – علیه السلام -:من توضا و تمندل کتبت له حسنة ، و من توضا و لم یتمندل حتى یجف وضوئه کتبت له ثلاثون حسنة ؛
کسى که وضو بگیرد و خود را با حوله خشک نماید، یک حسنه براى او نوشته مى شود، و هر که وضو بگیرد و خشک نکند، بلکه صبر نماید تا اعضاء وضو به خودى خود خشک شود، سى حسنه براى او نوشته مى شود.
(بحارالانوار، ج ۸۰، ص ۳۳۰)

تاثیر وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:خللوا بین اصابعکم لایخلل الله بینها بالنار ؛
هنگام وضو میان انگشتان خود فاصله دهید تا خدا به وسیله آتش میان آنها را فاصله ندهد.
(نهج الفصاحه ، ص ۳۰۶)

مقدار آب وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:الوضوء مد و الغسل صاع و سیاتى اقوام یستقلون ذلک فاولئک على خلاف سنتى ؛
براى وضو ده سیر آب و براى غسل ، سه کیلو آب کافى است ، ولى افرادى در آینده مى آیند که این مقدار را کم مى شمارند (و آب زیادى مصرف خواهند کرد) که آنها بر خلاف راه من مى روند.
(محجة البیضاء، ج ۱، ص ۳۰۱)

نصف ایمان
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:الوضوء نصف الایمان ؛
وضو گرفتن نیمى ازایمان است .
(بحارالانوار، ج ۸۰، ص ۲۳۸)

اثر تجدید وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:الوضوء على الوضوء نور على نور ؛
وضوى پس از وضو بسیار پسندیده است .
(محجة البیضاء، ج ۱، ص ۳۰۲)

تجدید وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:من جدد وضوءة من غیر حدث جدد الله توبته من غیر استغفار ؛
هرکس وضویش را بدون اینکه باطل شود تجدید کند، خداوند توبه اش را بدون استغفار تجدید مى کند.
(محجة البیضاء، ج ۱، ص ۳۰۲)

پاکى به وسیله وضو

قال الرضا – علیه السلام -:… لان یکون العبد طاهرا اذا قام بین یدى الجبار عند مناجاته ؛
… چون وضو یک ادب در برابر خدا است ، بنده به هنگام نماز، وقتى که دربرابر خداوند مى ایستد، پاک باشد.
(بحارالانوار، ج ۶، ص ۶۴)

وضو هنگام خواب
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:من باب على طهر فکانما احیى اللیل ؛
کسى که شب را با وضو بیارامد، گویى که تمام شب را به احیاء و عبادت گذرانده است .
(وسائل الشیعه ، ج ۱، ص ۲۶۶)

آثار وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:امتى الغر المحجلون من اثار الوضوء یوم القیامة ؛
امت مرا دست و پاى نورانى باشد روز قیامت ، از آثار وضوء که در دنیا گرفته باشد.
(شهاب الاخبار، ص ۱۲۲)

مسواک و وضو
قال رسول الله – صلى الله علیه وآله -:السواک شطر الوضوء ؛
مسواک کردن جزئى از وضو است .
(محجة البیضاء، ج ۱، ص ۲۹۷) 

اسرار نماز از دیدگاه امام خمینی ره

حقیقت و واقعیت نماز از دیدگاه امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ :
مطلب اساسی در شناخت هر پدیده‌ای، شناخت حقیقت آن است. درباره‌ی نماز نیز شناخت حقیقت آن از اساسی‌ترین اموری است که هر مسلمان باید بدان آگاه باشد. امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ حقیقت نماز را «سفر»ی می‌داند که مبدأ آن بیت نفس و الی الله و فی الله و من الله است: از آن چه مذکور شد از سرّ صلوه که حقیقت آن عبارت است از سفر الی الله و فی الله و من الله است...[12]
همچنین ایشان در این باره می‌فرمایند: ... و آن عبارت است از حصول معراج حقیقی و قرب معنوی و وصول به مقام فنای ذاتی که در اوضاع به سجده‌ی ثانیه که فنای از فنا است و در اذکار به «ایاک نعبد» که مخاطبه‌ی حضوری است، حاصل می‌شود.[13]
نکته‌ی دیگر درباره‌ی حقیقت نماز، این است که نماز را غیر از این ظاهر «باطنی» است؛ یعنی حقیقت نماز، همان باطن آن است: نماز بلکه جمیع عبادات را غیر از این صورت و قشر و مجاز، باطن و لُب و حقیقتی است و این از طریق عقل معلوم است و از طریق نقل، شواهد کثیره دارد.[14]
در حدیثی آمده است که فردی شقی به نام «رزام مولی خالد بن عبدالله» درباره‌ی حدود نماز از امام صادق ـ علیه السّلام ـ پرسش می‌کند. ایشان در پاسخ می‌فرمایند: «نماز چهار هزار حدّ دارد که تو نمی‌توانی یکی از آنها را ادا کنی». حضرت امام ـ رحمه الله علیه ـ با بیان این حدیث، آن را دلیلی بر وجود باطن و حدود باطنی نماز می‌داند. و استنباط می‌کند که: اگر این چهار هزار حدّ که جناب صادق ـ علیه السّلام ـ فرمودند از حدود ظاهر و آداب صوریه بود، نمی‌فرمودند: تو یکی از آنها را (هم) ادا نمی‌کنی و وفا نمی‌نمایی؛ زیرا که معلوم است که همه کس می‌تواند به آداب صوریه نماز قیام کند.[15]
ایشان، تغییر حالت ائمه ـ علیهم السّلام ـ در نماز بر اثر خوف و خشیت خداوندی، دلیلی بر اثبات بعد باطنی نماز می‌دانند. باطن نماز نیز همانند ظاهر آن، آداب و شرایطی دارد که اقامه‌ی آنها حقیقت نماز را محقّق می‌کند. حضرت امام ـ رحمه الله علیه ـ می‌فرمایند: از برای نماز غیر این صورت، حقیقتی است و غیر از این ظاهر، باطنی است و همان طور که صورت آن را آداب و شرایط صوریه‌ای است، باطن آن را نیز آداب و شرایطی است که شخص سالک باید آنها را مراعات کند.[16]
مسأله‌ی دیگر دربار‌ه‌ی حقیقت نماز این است که «اصل نماز، یک رکعت است» ‌و این سفر معنوی در طی این رکعت محقّق می‌گردد. امام ـ رحمه الله علیه ـ می‌فرمایند: باید دانست که اصل صلاه، یک رکعت و بقیه‌ی رکعات آن از فرایض و نوافل برای اتمام همان یک رکعت است.[17] سپس به بیان حدیثی از امام رضا ـ علیه السّلام ـ در این باره می‌پردازند.
واپسین نکته درباره‌ی حقیقت نماز این است که بر اساس نظر امام ـ رحمه الله علیه ـ نماز اقامه‌ی توحید‌های سه‌گانه (توحید ذات، افعال و صفات) است. ایشان می‌فرمایند: بدان که اهل معرفت، قیام را اشاره به توحید افعال دانند، چنان چه رکوع را به توحید صفات و سجود را به توحید ذات اشاره دانند.[18] از این بیان می‌توان نتیجه گرفت که اقامه‌ی نماز واقعی، اقامه‌ی توحید واقعی است و اقامه‌ی توحید مستلزم نفی هر چه غیر اوست، حتّی خواسته‌های نفسانی.
از این رو، حضرت امام ـ رحمه الله علیه ـ پس از این که مهم‌ترین احوال نماز را در قیام و رکوع و سجود می‌بینند و آن ها را مقوّم اقامه‌ی توحید می‌شمارند، در ادامه می‌فرمایند: پس گوییم که چون صلاه معراج کمال مؤمن و مقرّب اهل تقوی است. متقوّم به دو امر است که یکی، مقدمه‌ی دیگری است. اول، ترکیب خودبینی و خودخواهی که آن حقیقت و باطن تقوی است.