نقش اعمال دیداری مثل نماز در تربیت فرزند

آیت‌ا... مجتبی تهرانی(ره)
راجع به اقدامات دیداری، در روایات آمده که وقتی کودک شش سالش تمام شد و می‌خواهد وارد هفت سال بشود، این‌جا مقتضی آموختن را دارد. قبل از هفت سالگی بحث گفتار بود، این‌جا بحث اعمال است. در یک روایتی پیغمبر اکرم فرمودند: «علموا اولادکم الصلاه اذا بلغوا سبعا» فرزندتان را آن‌گاه که به هفت سالگی وارد می‌شوند نماز بیاموزید.
شس سال او که تمام می‌شود و وارد هفت سال می‌شود، جنبه دیداری و رفتاری دارد. به پدر و مادر می‌گوید: نماز را بخوان و به او این عمل را بیاموز! بحث آموزش رفتاری است نه گفتاری.
می فرماید بعد از آموزش عملی رهایش نکن، بیا سراغ آموزش گفتاری. ایستادی نماز خواندی، به او بگو: مرا نگاه کن! به این می‌گویند نماز. باباجان نماز می‌خوانم، نگاه کن!
کم کم این عمل تو را یاد می‌گیرد. دراین سنین سریع یاد می‌گیرد و گیرنده‌اش بسیار قوی، سریع و عمیق است و فورا به حافظه می‌برد. حافظه هم اتاق بایگانی است. آن را در اتاق بایگانی‌اش نگاه می‌دارد. قشنگ عکسبرداری می‌کند و فیلم می‌گیرد.
تاثیر تاکید وتکرار با روش‌های صحیح در تربیت
این عمل را که آموزش دادی، باز هم رهایش نکن، دوباره بیا سراغ اقدامات گفتاری. یک روایت از علی(ع) است که فرمود: «ادب صغار اهل بیتک بلسانک علی الصلاه والطهور»(مجموعه ورام/2/551) کودکان خانواده‌ات را با زبانت به نماز و وضو تربیت کن.
اگر می‌خواهی بعد معنوی او را بسازی، بدان که با تکرار ملکه می‌شود. تربیت خیلی ظرافت دارد. برخلاف آن چه همه می‌گویند این مباحث خیلی مشکل نیست، ولی به نظر من از نظر مباحث علمی ظرافت دارد و ظرافتش این است که در این سنین که داری عملا به او آموزش می‌دهی، و بعد هم لفظاً روی آن تاکید می‌کنی، مواظب باش یک وقت روشی غیرالهی و غیرانسانی به کار نگیری- نعوذبا...- با خشونت رفتار نکنی! وگرنه بری می‌شود از هرچه دین است. اگر به این نحو باشد دلالت بر جهالت تو است.

منبع:
هفته نامه پرتو سخن